Ons Camers và Rhetorike

April, Mei, juni 2024 - JAARGANG 37 - NR 2

top

I N H O U D S O P G A V E

top

1. Een woordje van onze voorzitter

3 Inhoudsopgave

Waar dit nummer over gaat

4. In Memoriam (correctie)

- Olga van Gijseghem

5. 40e Internationaal Rederijkerscongres te Brugge

8. Verslag Algemene Statutaire Vergadering

12. Het Tijdschrift

13. Kamernieuws

- van de Goubloem, Vilvoorde

- van St. Pieter Vreugd en Deugd, Geraardsbergen

14. Verzentaal

15. 41e Internationaal Eéndaags Rederijkerscongres

- Rederijkerskamer Vroechdendael, Breda

16. Van Het Bestuur

WAAR DIT NUMMER OVER GAAT...

top

Veel congresnieuws, zowel over het afgelopen congres als over het komende congres in Breda.
Helaas was er in het vorige nummer een verkeerde achternaam gebruikt in het In Memoriam, dat wordt nu rechtgezet.
Hendrik de Sutter mijmert over een zinkend schip en wij hopen dat we daar toch bij tijds van af komen. Dit keer geen bijdrage van Dirk Coigneau - ook een actief schrijver moet eens met vakantie!
Tenslotte een organigram over de structuur in de Rederijkerslanden.
Toch weer allerlei lezenswaardige berichten!

IN MEMORIAM

Met welgemeende excuses plaatsen wij nogmaals de foto en de nu correcte spelling van haar naam:

Olga van Gijseghem - Rederijkerskamer De Suyghelingen van Polus

40e Internationaal Rederijkerrscongres te Brugge
31 mei, 1 en 2 juni 2024

top

TOESPRAAK CONGRES TE BRUGGE 31 MEI en 1 EN 2 JUNI 2024 Beste vrienden rederijkers uit Noord en Zuid , Het huidige tweedaags congres 2024 hier te Brugge werd op de laatste dag van het congres te Haarlem in 2023 , ingericht door “Trou moet Blycken”, voorgesteld in beeld en de klankrijke sappige West-Vlaamse taal door Raf Sypré en Willy De Meyer. Beelden en woorden die ons véél zin deden krijgen in het huidige congres, waarvan wij helaas reeds toe zijn aan de tweede congresdag.

Het is mooi en goed vertoeven in “Het Venetië van het Noorden”.

Eigenlijk had dit congres reeds in 2020 plaats moeten vinden, maar het Chinese geïmporteerde beestje besliste er anders over. Het was met grote verslagenheid dat Willy De Meyer , toenmalig hoofdman van de kamer de H.Michiel , de handdoek in de spreekwoordelijke ring gooide .Een herschikking van de congressen drong zich op en de kamer van de H.Michiel verklaarden zich akkoord om dit in 2024 terug in te richtten .

En dit jaar spreken wij dus over het 40ste georganiseerde rederijkerscongres sinds het ontstaan van het rederijkersverbond Vlaanderen-Nederland.

Dat er in Brugge heel wat te zien en te beleven valt hoeft geen betoog.

Maar er is echter geen heden zonder een verleden. Het is steeds mooi en leerrijk dit even met jullie te overlopen, met dank aan het levenswerk van Leon Van De Velde, terug te vinden op onze website www.rederijkers.org . En tevens het artikel van Paul Van Der Meersch lid van de kamer van de H.Michiel en wikipedia.

In Brugge waren er in het verleden talrijke rederijkerskamers actief :

• - De oudste rederijkerskamer en hoofdkamer van deze regio “De Heilige Geest” met als devies “ Mijn Werc is Hemelijck”. Deze zou actief geweest zijn, en daar is toch wat tegenstrijdige zaken over te vinden, tussen 1228 tot 1815, en zou ook later terug heringesteld zijn. Andere bronnen spreken vanaf de 15de eeuw. Deze kamer was oorspronkelijk uitsluitend bestemd voor de poorters van de stad. Iemand die officieel poorter was had meer rechten en privileges dan de gewone man in de straat en kreeg binnen de poorten van een ommuurde 40e Internationaal Rederijkerrscongres te Brugge 31 mei, 1 en 2 juni 2024 plaats met stadsrechten, bijzondere politieke en economische rechten. Het statuut was in principe erfelijk maar kon ook gekocht worden. Blijkbaar is er na al die eeuwen nog niet veel veranderd in onze samenleving!
• - Enkele decennia later kwam een tweede kamer tot stand voor lieden van het”Brugse vrije” letterlijk vertaald omliggend gebied nl. “De keyzerlijke vrije camer van den rhetorycken Weerde de Drie Santinnen “ met als devies “Die Lijdt verwint”. De oudste vermelding is 1494 en op non-actief in 1985.
• - Verder waren er nog Kunstliefde, Yver en Broedermin en de gesellen van de H.Michiel .(1850 tot 1856)
• - In 1670 in deelgemeente St-Michiels Brugge zag de kamer “Gilde van het Heylich Cruys” met devies “Slaet d’Oogh op Christus Cruys”. Deze bleef actief tot de 19de eeuw.

In 1954 werd het verdwenen toneelgezelschap “Den Aanhouder Wint” opnieuw leven in geblazen in de deelgemeente St-Michiels -Brugge. Deze vereniging gaf , na op de proef te zijn gesteld door de hoofdkamer “De Fonteine” uit Gent in 1954, een gunstig advies om in 1959 als kamer te worden erkend. Ze kregen de naam “Aloude rhetorycke camere van het Heylich Cruys”.

In 1956 en zoals het in vele huishoudens geschiedde, onstond er hier in deze ook onenigheid naar aanleiding van een herverkiezing van het bestuur. Onenigheid dus over de te volgen weg. Ging men voor cultuur met de grote “C” of cultuur “Voor en door het volk”. De 13 of 16 leden die voor cultuur voor het volk stemden, al naargelang de bron, werden via een aangetekend schrijven prompt aan de deur gezet.

Op 16 juni 1956 vergaderden de verworpenen in het gemeentehuis van St-Michiel en stichtten ze “De Kunst en Ontspanningskring “. Een vereniging met een mannenkoor en een toneelgroep.

In 1960 deden ze hun aanvraag om erkend te worden als rederijkerskamer bij “De Fonteine”, maar werden in die aanvraag ernstig tegengewerkt door de kamer van “De Heilige Cruys” . De bestuurders van de Fonteinelegden de bezwaren naast zich neer en na een proef van 5 jaar zag in 1965 de rederijkerskamer de “Gesellen van de H.Michiel” het levenslicht. Van het gemeentebestuur kregen zij de toelating om een chalet te bouwen in het park. Dit doet nog steeds dienst als hun lokaal.

Een hele brok geschiedenis om terug naar het heden te keren.

Wij zijn verheugd om hier weer een grote schare rederijkers te mogen verwelkomen .

Want de congressen zijn er vóór de rederijkers maar ook door de rederijkers . Helaas was de opkomst uit Vlaanderen vorig jaar geen succes te noemen.

Aangezien wij van geen enkele instantie subsidies krijgen is de kostprijs volledig ten laste van de deelnemers en een dure zaak ondanks dat er ernstig gesleuteld wordt om de prijs reeds enkele jaren op hetzelfde peil te houden.

Aangezien de rederijkerscultuur erkend is als immatrieel cultureel erfgoed zijn wij blij dat wij gisteren een nieuwe rederijkerskamer hebben heringesteld nl. “Vroechdendael oft berkenriis uit Breda . Hierdoor is Breda twee rederijkerskamers rijk , een verrijking voor de stad . En goed voor ons tweejaarlijkse rapportering van ons erfgoed hoe wij aan borging doen van dit erfgoed.

Momenteel zijn ook de besprekingen aan de gang om in Leffinge een nieuwe rederijkerskamer te installeren nl. “Altoos Doende”. Volgend jaar gaat, met enig uitstel, ook nog een herinstelling in Tienen door van het Tiense Trac theater en zal de naam van “De Fonteine” dragen, een kamer die er resideerde in de middeleeuwen. Niet te verwarren met de hoofdkamer in Gent.

Graag wil ik ook van deze samenkomst gebruik maken om een oproep te doen naar kandidaat kamers die nog een congres willen organiseren in de toekomst .

Volgend jaar, en nu licht ik reeds een tipje van de sluier op, zijn we te gast bij de nieuwe kamer in Breda. In 2026 zouden wij dan opnieuw te gast zijn in Geraardsbergen bij de kamer” St-Pieters-Vreugd en Deugd “.

De “Suyghelingen van Polus” verwelkomen ons in 2027, weliswaar met nog een klein voorbehoud, in de Egmontstede genoemd naar de vroegere bestuurder van de Nederlanden nl. Zottegem.

Dus vanaf 2028 zoeken wij kamers die dit eventueel koppelen aan een of andere viering of het leuk vinden om de rederijkersgedachte verder uit te dragen .

Dan rest er mij enkel nog de rederijkerskamer “De Gesellen van de H.Michiel” te bedanken voor hun puike organisatie van dit congres.

Mag ik jullie allen nog een goed en deugddoend congres toewensen met zeer vele verrijkende culturele contacten .

Johan De Rijck, voorzitter.

ALGEMENE STATUTAIRE VERGADERING

top

VERBOND KAMERS VAN RHETORICA vzw
ALGEMENE VERGADERING
2 juni 2024

Aanwezig: Raadsleden : Johan De Rijck, Willy De Meyer, Dirk Coigneau, Carlo van de Water, Nicole Gits, Bauke Van Halem, Johnny De Meyst, Erik De Smet.

Kamers :

• - Koninklijke Aloude Rederijkerskamer De Catharinisten, Aalst.
• - Kamer Van Retorika De Gezellen van de H.Michiel, Brugge.
• - Rederijkerskamer Moyses’Bosch, ‘s- Hertogenbosch.
• - Koninklijke Souvereine Hoofdkamer van Retorica De Fonteine, Gent.
• - Koninklijke Rederijkerskamer St.Pieter- Vreugd en Deugd, Geraardsbergen.
• - Koninklijke Rederijkerskamer Tollens, Hoogesand-Sappemeer.
• - Rederijkerskamer Nut en Genoegen, Holwierde.
• - Rederijkerskamer Trou moet Blycken, Haarlem.
• - Rederijkerskamer Vroechdendael, Breda.
  Afwezig met kennisgeving en volmacht :
• - Rederijkerskamer De Lelie, Brussel.
• - Rederijkerskamer De Wijngaard, theater VTV, Ronse.
• - Rederijkerskamer De Suygelingen van Polus, Zottegem.
• - Rederijkerskamer De Waag, Liedekerke

Agendapunten :

1. Verwelkoming en goedkeuring van de agenda Welkomwoord door de voorzitter Johan De Rijck, op de jaarlijkse verplichte Statutaire Vergadering in het kader van het 40ste internationaal rederijkerscongres te Brugge. Een oprecht woord van dank aan het bestuur en de leden van de kamer van retorika de gezellen van de H. Michiel uit Brugge, voor de organisatie van dit veel belovend congres. Vooraf wordt een minuut stilte gehouden om de overleden rederijkers te gedenken die ons in het voorbije jaar ontvallen zijn. Een traditie waar de voorzitter en de leden van het bestuursorgaan aan houden. Gezien statutair de aanwezige kamers beslissingen kunnen nemen, ongeacht het aantal aanwezigen of volmachtdragers, kan rechtsgeldig vergaderd worden. De agenda wordt goedgekeurd. ALGEMENE STATUTAIRE VERGADERING
2. Werkingsverslag dienstjaar 2023 Erik De Smet, secretaris, brengt verslag uit over de werking van het Verbond tijdens het voorbije dienstjaar. Dit werkingsverslag wordt door de Algemene Vergadering goedgekeurd.
3. Financiën Jaarrekening 2021 Willy De Meyer, penningmeester, stelt de jaarrekening over het werkjaar 2023 voor. De jaarrekening wordt goedgekeurd door de Algemene Vergadering. De Algemene Vergadering geeft haar akkoord voor de ontlasting van de beheerders. Voorleggen begroting 2024 De penningmeester stelt de begroting voor het werkjaar 2024 voor. Deze begroting in evenwicht werd vooraf reeds ter informatie voorgelegd aan het bestuursorgaan. De voorgestelde begroting 2024 is sluitend en wordt door de Algemene Vergadering goedgekeurd. Lidgelden De betaling van de lidgelden verloopt niet altijd even vlot. Een aantal Kamers ontving opnieuw een herinnering om het achterstallig lidgeld te betalen. Aangezien het Verbond enkel op de lidgelden steunt, is dit van groot belang voor onze verdere werking.
4. (her)verkiezing leden van het bestuursorgaan. Het mandaat van Nicole Gits, Bauke Van Halem, Johan De Rijck en Erik De Smet is ten einde. Zij stellen zich allen herverkiesbaar, dit voor een nieuw mandaat van zes jaar. Alle uittredende leden worden met algemeenheid van stemmen opnieuw verkozen. Conform de statuten werden alle leden van de algemene vergadering uitgenodigd om zich eventueel verkiesbaar te stellen voor een mandaat als bestuurder. Het bestuursorgaan ontving echter geen enkele kandidatuur. De samenstelling van het bestuursorgaan blijft bijgevolg ongewijzigd.
5. Tijdschrift en Website - De Voorzitter vraagt de medewerking van alle Kamers om hun jaarprogramma kenbaar te maken voor opname in het septembernummer van ons tijdschrift. Het secretariaat zal hiervoor nog een oproep doen om tegen medio augustus ten laatste de nodige kopij aan te leveren bij de hoofdredacteur Bauke van Halem (bvh@vanhalem.nl). - Jan Albert Buiskool verzorgt nog steeds getrouw de website van het Verbond. De voorzitter wenst Jan Albert hiervoor van harte te bedanken voor het vele en nauwkeurige werk. Hij wijst de aanwezige leden erop dat de website een enorme schat aan informatie bezit ook aangaande de 2.470 gekende kamers die er in de Nederlanden hebben bestaan. Een waar naslagwerk!
6. Geplande en te voorziene activiteiten. Na rondvraag blijkt er voldoende interesse te bestaan voor een workshop rond archivariaat. In deze tijd van digitalisering is het ook noodzakelijk om de mogelijkheden van een digitaal archief in beeld te brengen, ook al kan dit gevaren voor de continuïteit inhouden. Onze collega’s uit Breda stellen zich kandidaat om een dergelijke workshop te organiseren, ook omdat zij wel enkele contacten hiervoor hebben.
7. Allerlei en rondvraag.
   • - De individuele inschrijvingsprijs voor deelname aan het jaarlijkse congres blijft ook vandaag een belangrijk onderwerp. Alle recente organisatoren voelen de limiet van 130euro aan als zeer krap. Het bestuursorgaan is echter niet gewonnen om hiervoor de spaarcenten aan te spreken en wenst deze te behouden voor andere organisaties of noodgevallen. Guido De Cock (de Catharinisten, Aalst) stelt dat het optrekken van de inschrijvingsprijs met pakweg 20 euro eigenlijk weinig meer ademruimte geeft. Beter is het om maximaal te profiteren van de beschikbare subsidies. In de meeste (Vlaamse) steden, zijn er projectsubsidies beschikbaar voor zogenaamde ‘bovenlokale’ organisaties. Een rederijkerscongres past perfect in dergelijke mogelijkheid (bovenlokaal en zelfs internationaal). Ook heeft ‘Opendoek’ (Vlaamse overkoepelend verbond voor amateurverenigingen) impulssubsidies. Ook hier liggen mogelijkheden. Hij wil hier omtrent wel enig opzoekingswerk doen.
   • - De volgende uiterste datum voor het tijdschrift is medio augustus. Alle kamers die hun programma voor het komende seizoen hierin willen aankondigen houden dus rekening met deze datum.
   • - De voorzitter heet de nieuwe voorzitter (Prince), mevrouw Marie Van de Mergel, van de rederijkerskamer ‘Vreugd en Deugd’ uit Geraardsbergen van harte welkom op haar eerste algemene vergadering.
   • - Het Groningse rederijkersverbond (KPRVG) is momenteel een zorgenkind. Ondanks het feit dat er diverse kamers zijn die een héél goede werking hebben, lijkt de overkoepelende vereniging op sterven na dood. Ons bestuursorgaan ziet dit echter maar met lede ogen aan. Om dit verbond te reanimeren is ons bestuurslid Bauke van Halem bereid tijdelijk bestuurslid van het KPRVG te worden. Het bestuur van het verbond zou in de plaats van het oorspronkelijke bestuur kunnen komen om zo te trachten het Groningse verbond nieuw leven in te blazen.
   • - Voor de erkenning in Nederland van het verbond van rederijkerskamers als cultureel erfgoed blijft Willem Veenhoven verder het nodige doen. Na deze vruchtbare vergadering sluit de voorzitter de vergadering, niet zonder nogmaals de gastheren van de Brugse kamer de gezellen van de H. Michiel van harte te bedanken.
   Erik De Smet,
   Secretaris.

HET TIJDSCHRIFT

top

Graag maak ik er u nogmaals op attent dat ons tijdschrift open staat en beschikbaar is voor de aankondiging van al jullie organisaties en initiatieven.

Wil u graag het programma voor het komende seizoen (2024 -25) kenbaar maken. Stuur dan uw kopij met eventuele foto's door naar onze hoofdredacteur Bauke van Halem (bvh@vanhalem.nl) en onze voorzitter Johan De Rijck (johanderijck1952@gmail.com) in CC.

Onze redacteur wenst jullie er wel aan te herinneren dat de ingezonden tekst géén PDF mag zijn en geen ingesloten foto's of afbeeldingen mag hebben, anders kan hij dit niet bewerken om in te passen in de lay-out van het tijdschrift. Dus, 'platte tekst' en eventuele foto's of afbeeldingen afzonderlijk.

Al uw inzendingen zijn meer dat welkom. Dit tijdschrift is er voor ons allemaal!

Vriendelijke rederijkersgroeten,
Erik De Smet,
secretaris.

KAMERNIEUWS

top

Aankondigingen door de Goubloem van Vilvoorde

Jaarlijks neemt ‘KRK De Goubloem’ uit Vilvoorde deel aan de Ommegang in Brussel .
Deze stoet is ontstaan in 1348 . In 1930 werd er een moderne versie gecreëerd volgens de stoet die Keizer Karel zag in 1559 .
Ommegang Brussel op 3 en 5 juli 2024.
Op 14, 15, en 16 juli in 2025 brengen wij het verzameld werk van Shakespeare in het CC
Bolwerk te Vilvoorde.
97 minuten, 37 toneelstukken ,10 acteurs en 1 auteur. We razen als een sneltrein door het complete oeuvre van William Shakespearce.
Shakespearce was ‘ koning van de showbizz ‘in zijn tijd. We spelen het werk met authentieke versregels maar nemen af en toe een loopje met zijn verhalen en personages.

Rederijkerskamer St. Pieter Vreugd en Deugd, Geraardsbergen

We vernamen dat Marie van de Mergel verkozen is tot nieuwe Prince van de rederijkerskamer. Wij wensen haar van harte proficiat en kijken hoopvol uit naar een goeie samenwerking om ervoor te blijven ijveren om de rederijkersgedachte verder uit te dragen.

Met Rederijkersgroet
Johan De Rijck voorzitter

top

V

E

R

Z

E

N

T

A

A

L

ZINKEND SCHIP

Wat zalig nog een poos te mogen blijven liggen,
door mijn raam de dag zijn licht zien op te bouwen.
Ik wil voor dit wonder een stemmig liedje zingen,
of is het nog te vroeg en zal ik het in bewaring houden?

Toch blijf ik nog wat mijmeren op mijn rug,
met half gedempte ogen ... even wegdromen,
‘t is opstaan geblazen, met een hoestje en een kuch,
mijn denkvermogen slaat aan ... nog even bekomen.

Hier sta ik weer, herrezen in vol ornaat,
met wakkere blik en reikende hand ... goed gezind,
want, zoals in mijn ogen te lezen staat ,
waar mensen liefde delen, voel ik me blij als een kind.

Het kon zo niet blijven duren ... helaas !
De krantenkoppen staan er weer bol van,
oorlog, geweld, haat en verdriet, dit is het relaas,
van het zinkend schip ... dat ook ik beman.

Neen dit is mijn vaarroute niet,
maar wie ben “ ik “ ,
als die nukkige wereld ... het anders ziet.

Hendrik De Sutter

41e Internationaal Rederijkers Congres te Breda Op 7 juni 2025

top

Tijdens het afgelopen congres in Brugge mocht de pas opgerichte “Rederijkerskamer Vroechdendael oft Berckenriis in navolging van de aloude Bredase Kamer” de caerte presenteren omdat zij het komend jaar in Breda het ééndaags congres mag organiseren.
Voorwaar een stevige uitdaging voor de jonge Kamer!
Het congres krijgt als thema mee:

“Buiten de lijntjes kleuren”

Niet verwonderlijk wanneer je bedenkt dat het -tegen de traditie van de voorgaande congressen in- gaat om een ééndaags congres, waar sprake zal zijn van een gedichtenwedstrijd!
Vooral de Factors van de verschillende kamers worden hiermee uitgedaagd!

Hoewel het congres ééndaags is, staat het eenieder vrij om eerder te komen en er een compleet Pinksterweekendje Breda van te maken.

Alle informatie over hotels, parkeergelegenheden en algemene toeristische informatie zult U tijdig krijgen!

Het programma ziet er als volgt uit:

10.00 - 10.20 uur	inloop en ontvangst
10.20 - 10.30 uur	Opening Congres
10.30 - 12.00 uur	Academische zitting: lezing door Prof. Dr. Anne-Laure van Bruaene
12.30 - 13.45 uur	Lunch
14.00 - 15.00 uur	Toeristisch luik
15.15 - 17.00 uur	Gedichtenwedstrijd met prijzengeld van € 450,-
17.00 - 17.15 uur	Bulle en Caerte
17.15 - 18.15 uur	Aangeklede borrel/afscheid

De verplaatsingen tijdens het congres zijn 240 meter (afgezien van het Toeristisch luik) Met een strak schema kunnen vrijwel alle elementen van een congres in één dag worden ingevuld!

Vanaf september krijgt U de informatie over de voorwaarden om aan de gedichtenwedstrijd mee te doen en natuurlijk de algemene informatie en -niet onbelangrijk- wat de prijs van dit ééndaags congres zal worden! Dit laatste hangt mede af van de sponsoren die we hopen te krijgen.

De Algemene Ledenvergadering of Statutaire Vergadering is van 09.30 uur tot 10.15

VAN HET BESTUUR

In 2016 droeg de hoofdkamer voor Vlaanderen en Nederland ‘De Fonteine’ uit Gent haar bevoegdheden om kamers herin te stellen over aan het Internationaal Rederijkersverbond Vlaanderen-Nederland .

Bij de herinstelling van de kamer ‘Vroechdendael’ in Breda op het rederijkerscongres te Brugge op 1 en 2 juni 2024 door de hoofdkamer van Noord Brabant Moyses Bosch rees de vraag :’wat als in Nederland buiten ons bevoegdheidsgebied een kamer wordt heringesteld?’

Deze vraag werd door het bestuursorgaan behandeld en zij stelden Moyses Bosch uit s’Hertogenbosch als hoofdkamer voor Nederland aan .Voor Vlaanderen blijft de Fonteine uit Gent de Hoofdkamer. Het rederijkersverbond overkoepeld dan alles en bij herinstellingen zowel in Vlaanderen als Nederland levert De Fonteine uit Gent nog steeds het historisch advies.

De rubriek van Dirk Coigneau wordt in dit nummer niet ingevuld.

C O L O F O N

top

O n s C a m e r s v à R h e t o r i k e is het officiële orgaan van het Verbond van de Kamers van Rhetorica Vlaanderen-Nederland vzw. Het Verbond is opgericht in Brussel in 1987.

Het tijdschrift verschijnt eenmaal per drie maanden in een oplage van circa 100 exemplaren.

Adres	Bankgegevens van het Verbond
’t Haantje 2, 4854 MV Bavel	BIC GEBABEBB
Nederland	IBAN BE41 2930 3224 8010

Lidmaatschap van het Verbond
Kamers van 6 leden of meer € 50,00 per jaar
Kamers met 5 leden of minder en toetredende leden € 30,00
Alle leden ontvangen het tijdschrift

Website	Druk
www.rederijkers.org	KLA4 Steunpunt Welzijn vzw

Woordje van onze voorzitter | Inhoudsopgave | Waar dit nummer over gaat | IN_MEMORIAM-Olga van Gijseghem | 40e-internationaal-rederijkerscongres-Brugge-2024 | Algemene Statutaire Vergadering-2024 | Het Tijdschrift | KAMERNIEUWS-de Goubloem van Vilvoorde | KAMERNIEUWS-St. Pieter Vreugd en Deugd, Geraardsbergen | Verzentaal | 41e Internationaal Rederijkers Congres te Breda-2025 | Colofon