Rederijkers: conformisten en rebellen

Literatuur, cultuur en stedelijke netwerken (1400-1650)

Congres: woensdag 5 - vrijdag 7 september 2001,
Abdij - Middelburg

congres

Van woensdag 5 tot en met vrijdag 7 september 2001 vindt in de Abdij van Middelburg het slotcongres plaats van het onderzoeksproject Rederijkers: conformisten en rebellen. Literatuur, cultuur en stedelijke netwerken (1400-1650), een initiatief van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit Gent. Binnen het project wordt onderzoek verricht naar het ontstaan, de verspreiding, de organisatie en de samenstelling van rederijkerskamers in de gehele Nederlanden, naar het netwerk van relaties dat de leden van die kamers met elkaar en anderen onderhielden, en naar de sociale en culturele betekenis van de literaire en overige werkzaamheden die in kamerverband werden verricht. Naast de betrokkenen bij het project neemt aan het congres een multidisciplinair samengestelde groep sprekers en referenten deel. De thema's van de sessies en de lezingen zijn al even multidisciplinair en beantwoorden aan het streven van het project literair-, sociaal- en cultuurhistorische vragen te combineren en recht te doen aan het veelzijdige karakter van de rederijkerscultuur. De locatie van het congres is het historische Abdijcomplex in Middelburg, zetel van het Zeeuws provinciebestuur. Met de keuze voor Zeeland, het gewest dat zuid en noord verbindt, wordt de culturele eenheid van de Nederlanden in de rederijkerstijd benadrukt en de betekenis van Zeeland zelf voor de geschiedenis van de rederijkerij.
Deelname aan het congres staat open voor iedereen die onderzoek doet naar of geïnteresseerd is in de rederijkers en in de literatuur en cultuur van de Nederlanden tussen 1400 en 1650.

rederijkers

De rederijkerij vormt de grootste en misschien wel belangrijkste literaire beweging in de geschiedenis van de Lage Landen. Het letterkundig leven in de vijftiende, zestiende en het begin van de zeventiende eeuw werd door de rederijkers gedomineerd. Uit hun kring bleef een omvangrijke literatuur bewaard - toneelspelen, gedichten, liederen en pamfletten - waarin op uiteenlopende wijze wordt verwezen naar het persoonlijke, literaire, religieuze, sociale en politieke leven tussen Middeleeuwen en Moderne Tijd. Lekenvroomheid, humanisme, reformatie en opstand, de uitvinding van de drukpers en het ontstaan van een modern literatuurbegrip - al deze gebeurtenissen en ontwikkelingen vinden we in rederijkersteksten weerspiegeld. De rederijkers schreven hun teksten binnen een lokale, overwegend stedelijke context. Ze kenden ook eigen organisaties, de rederijkerskamers. Vrijwel iedere stad in Brabant, Vlaanderen, Zeeland en Holland telde er één, vele zelfs twee of meer. Ze namen een centrale plaats in in het web van stede lijke culturele instellingen, gaven vorm en inhoud aan de feestcultuur en droegen bij aan gedachtewisseling en meningsvorming op velerlei gebied.

programma

Het congres bestaat uit vijf plenaire sessies en een openbare avondlezing. In de eerste sessie - Rederijkers: conformisten en rebellen - doen de twee aan het project verbonden promovendi verslag van hun onderzoek naar de sociaal-institutionele ontwikkeling van de rederijkerskamers in de Nederlanden De een behandelt het zuiden, de ander het noorden. De vier overige sessies zijn gewijd aan de thema's Rederijkers en de stad, Rederijkers en religie, Rederijkers en poëtica en Rederijkers en de andere kunsten. In de geest van het project worden deze thema's behandeld aan de hand van een lokale casus, van een tekst of een groep van teksten uit een bepaalde stad of van een of meer rederijkers of rederijkerskamers ter plaatse, waarbij rekening wordt gehouden met de geschiedenis van die kamers en met de afkomst, opleiding, functies en relaties van hun leden. Per sessie is gestreefd naar spreiding van de onderwerpen over tijd (de periode 1400-1650) en ruimte (zowel noord als zuid).

Zeeland Nazomer Festival

Het congres wordt georganiseerd in samenwerking met het Zeeland Nazomer Festival. Dit festival vindt van 28 augustus tot 10 september in heel Zeeland plaats. Eigen (muziek)theaterproducties worden gespeeld op bijzondere plekken in het Zeeuwse landschap. In de monumentale Abdij van de provinciehoofdstad is het festivalhart gelocaliseerd. In relatie tot het congres biedt het festival een concert en een poëzievoordracht aan rond het thema rederijkers.

Op woensdag 5 september brengt Camerata Trajectina liederen ten gehore van rederijkers uit alle windstreken, van de Vlaming Matthijs de Castelein, de Brabander Willem van Haecht, de Hollander Gerbrand Adriaensz. Bredero en de Zeeuw Adriaen Vossius. aanvang 20.30 a f 25,-

Op donderdag 6 september wordt een keuze uit de Zeeusche Nachtegaal voorgedragen, de in 1623 verschenen verzamelbundel waaraan een aantal Zeeuwse dichters, onder wie Jacob Cats, Johan de Brune en de rederijker Adriaen Valerius, bijdragen leverden. aanvang 20.00 a f 10,- Een festivalminizine (verschijnt l augustus] kunt u aanvragen via Tel 01 18 - 659 659
of via www.nazomerfestival.nl.

inschrijven

U kunt bijgaande inschrijfkaart zowel per post als per fax (0164- 2381 74) aan ons toezenden.
Uw inschrijving voor het congres is pas definitief wanneer ook uw inschrijfgeld is ontvangen. U dient dit over te maken op bankrekening 3853.49.556 ten name van stichting Zeeland Nazomer Festival te Middelburg onder vermelding van 'congres'.

Studenten dienen om in aanmerking te komen voor de gereduceerde tarieven bij de inschrijfkaart een fotokopie mee te zenden van hun collegekaart.

Kaarten voor het bijwonen van het concert en/of de poëzievoordracht kunt u vanaf l augustus bestellen via Tel: 0118 - 659 659 of via:
www.nazomerfestival.nl.

Het is ook mogelijk kaarten te kopen tijdens het congres aan de festivalkassa op het Abdijplein.
Voor deelname aan de rondvaart en de stadswandeling kunt u zich aanmelden bij de organisatie tijdens de eerste congresdag op woensdag 5 september.

kosten

De kosten voor deelname bedragen f 195,- voor drie dagen (inclusief koffie/thee, lunches en recepties). Het is tevens mogelijk één of twee dag(en) aan het congres deel te nemen. De kosten hiervan bedragen f per dag (inclusief koffie/thee en lunch). Studenten betalen de helft (f 97,50 en f 40,-). Deze prijzen zijn exclusief eventuele overnachting, bezoek aan het concert en/of de poëzievoordracht, deelname aan de rondvaart en/of de stadswandeling.

overnachten

Middelburg en omgeving bieden goede en betaalbare overnachtingsmogelijkheden. Voor informatie en reservering kunt u zich wenden tot het Bureau voor Toerisme Zeeland, Nieuwe Burg 42, 4331 AH Middelburg, T Ol 18 - 659 999 Abdij - Middelburg

annuleren

Bij schriftelijke annulering tot twee weken voor aanvang van het congres wordt het door u betaalde bedrag retour gestort onder inhouding van f 35,-

administratiekosten.

Binnen twee weken voor aanvang is annuleren niet meer mogelijk. Bij verhindering mag een vervanger van uw inschrijving gebruik maken.

rebusblazoen landjuweel Antwerpen (1561) collectie K.B. Brussel

inlichtingen

inhoud congres:
Bart Ramakers
Afdeling Nederlands Katholieke Universiteit Nijmegen
Postbus 9103 6500 HD Nijmegen
Tel: +31(0324-36 15 492
Email: b.ramakers@let.kun.nl

toneel rollen Rederijkerskamer 's Gravenpolder

organisatie congres:
Ruud van Meijel
Zeeland Nazomer Festival
Postbus 728 4330 AS Middelburg
Tel: +31 [0]164-24 66 62
Fax: +31 (0)164 -23 81 74
Email: info@nazomerfestival.nl

het congres wordt mede mogelijk gemaakt door:
Vlaams-Nederlands Comité voor Nederlandse Taal en Cultuur [VNC]
Vrije Universiteit Amsterdam
Universiteit Gent
Provincie Zeeland
Gemeente Middelburg
Provincie Oost-Vlaanderen
Zeeland Nazomer Festival