Terug naar index

Ons Camers và Rhetorike

Contactadres en verantwoordelijke uitgever: Verbond van de Kamers van Rhetorica vzw.

Emiel Francois
Louis Callebautstraat 50
B 9320 Nieuwerkerken,
e-mailadres : emiel.francois@skynet.be
website : www.rederijkers.org
25 ste jaargang nr 3 juli augustus september 2012

In dit nummer...

• Woordje van de voorzitter
• Congres Breda 2012
• Verslag Algemene Vergadering
• De Waag stelt zich voor
• Geschiedenis van de Rederijkerij

Woordje van de voorzitter

http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSAq62nIxs4u2jeJHhFo3QD3MtIPBZ-DnX1odXjHmFqGtC7_51-dg Beste Rederijkers uit de Lage Landen, 2012 was het jaar waarin wij opnieuw het jaarlijks rederijkerscongres op Nederlandse bodem hielden.
Dank zij de inspanningen van de pas opgerichte nieuwe kamer “Het Turfschip van Adriaen van Bergen” werd het een succes.
De talrijke aanwezige rederijkers waren vol lof over de puike organisatie in Breda.
Er werden opnieuw nieuwe vriendschapsbanden gesmeed en oude werden verstevigd.
Tijdens dit congres werd op de algemene vergadering het mandaat van twee leden van de Raad van Bestuur hernieuwd. Twee nieuwe leden kwamen de Raad vervoegen. Allen werden met eenparigheid van stemmen verkozen .Wij hopen dat het Verbond verder een mooie toekomst tegemoet kan zien.
In deze editie publiceren wij de ontvangen inzending over de werking van de hedendaagse kamers . Dank hiervoor aan “De Waag” uit Liedekerke. Kamer die kandideerde voor de organisatie van het congres in 2014.
Wij kijken uit naar een volgende inzending.
Wie neemt de handschoen op ?

Ook wensen wij alle kamers bij de aanvang van het nieuwe toneelseizoen 2012-13 een succesrijk toneeljaar toe.

Met genegen rederijkersgroeten,
Emiel François
Voorzitter

29ste Internationaal Rederijkerscongres

Rederijkerscongres te Breda

9 & 10 juni 2012

Zo rond de middag liepen de eerste congresgangers de lobby van het hotel Keyzer binnen. Inchecken voor overnachting . Zij werden er ook opgewacht door een schare Turfschippers en de gebruikelijke afvaardiging van het Verbond , secretaresse Nicole Gits en voorzitter Emiel François. Want het onthaal had eveneens plaats in het hotel waar ook de algemene vergadering en het avonddiner doorgingen. Na het maken van de keuze voor het avondmaal en de keuze uit de twee geplande nevenactiviteiten - bezoek aan het stedelijke museum of de “kilometer” wandeling werd uitgebreid gepraat met oude en nieuwe bekenden.

Stipt om 13.30 u werd een aanvang genomen met de diverse activiteiten:

• Museumbezoek
• Geleide “kilometer” wandeling
• Algemene Vergadering

Bij aanvang van de Algemene Vergadering werd door Frans Rookmaker gevraagd deze vergadering een tiental minuten te willen onderbreken om in het nabijgelegen museum enkele oude documenten van “Vreugdendal” te bekijken vooraleer ze terug opgeborgen zouden worden in de archieven.

De vergadering verliep zeer vlot . Naar jaarlijkse gewoonte kwamen na de verwelkoming door de voorzitter de gebuikelijke items : jaarverslag door de secretaris, financieel jaarverslag door de penningmeester - ontlasting aan de beheerders over het voorbije dienstjaar, begroting huidig dienstjaar -na uitleg door de voorzitter, akkoord begroting. Dan volgde het bezoek aan het museum.

Nadien kwam de verkiezing van de helft van de raad. De kandidaturen van Bauke van Halem, Luc Collin, Nicole Gits & Emiel François werden unaniem aanvaard. Daarna werd verslag van de voorbije voorzittersvergadering en de bespreking ervan door de voorzitter ingeleid. Daar er geen tegenvoorstellen kwamen werd dit eveneens goedgekeurd. Deze vergadering eindigde vroeger dan gepland, en dus konden de afgevaardigden rustig de stad inwandelen om aan te sluiten bij de anderen voor het beluisteren van het orgelconcert van op een rustige passage in de stad ver verwijderd van het “oranjegeweld” .Na dit prachtige beiaardconcert keerden wij terug naar Hotel Keyzer waar wij samen aanzaten aan het diner. Enkele voetbalfanaten liepen geregeld de zaal uit om de stand van de voetbalwedstrijd Nederland- Denemarken te volgen.

Om 20 u waren wij in de Waalse Kerk waar wij onthaald werden op een tas koffie of thee voor aanvang van het koorconcert door Capella Breda olv Daan Manneke. Het was een stijlvolle uitvoering in een prachtig en zeer sfeervol kader. De uitvoering was subliem en op het einde volgde een welgemeend en hartelijk applaus. Na een kleine receptie togen wij opnieuw de stad in waar de “voetbalgekte” was afgekoeld na de nederlaag van het Nederlands elftal.

Zondag ontwaakten wij bij een stralend blauwe zonnehemel.

Na een stevig ontbijt reden wij naar de K.M.A. waar de activiteiten van de tweede dag plaats hadden. Bij aankomst volgde de voorziene controle want wij betraden “militaire grond”. Bij aankomst werd aan alle congresgangers een “congreszang 2012” aangeboden door de leden van het “Turfschip”.

Na de verwelkoming door generaal majoor Vleugels, commandant van de K.M.A. en nog een reeks andere militaire afdelingen verwelkomden achtereenvolgens Frans Rookmaker, toekomstige Keizer van de nieuwe rederijkerskamer en Emiel François , ver- bondsvoorzitter ,de congresgangers en vroeg de hoofdman van de Hoofdrederijkerskamer voor Noord-Brabant , Moyses' Bosch uit ’s Hertogenbosch , Carlo van de Water, de inauguratie van de nieuwe kamer te beginnen. Samen met zijn voorganger Vincent Verstappen werd op plechtige wijze een aanvang genomen en las Carlo de keure voor, waarna Vincent enige woorden uitleg gaf over de soms moeilijk begrijpbare woorden want de keure werd opgesteld in het oud Nederlands zoals dit ook in het verleden steeds gebeurde. Na ondertekening van de keure werd “Het Turfschip van Adriaen van Bergen” officieel als nieuwe kamer erkend Vervolgens werd Frans Rookmaker tot keizer geslagen en kon hij als actief hoofd van zijn nieuwe kamer overgaan tot de investituur van de Prins.

Gezien deze om diverse redenen niet aanwezig kon zijn werd door de Kamer een filmpje, naar voorbeeld van de film “The pianist” , gemaakt waarin men overging tot de aanstelling van Peter van der Velden, burgemeester van Breda . Toen volgde er een zeer interessante lezing door Prof. Dr. Marita Mathijsen over “De verguisde 19de eeuw”. Met krachtige argumenten weerlegde zij heel wat verkeerde voorstellingen . Tot slot van haar betoog handelde zij ook over de rederijkerij in deze eeuw waarin zij een heropbloei van menig kamer kon vaststellen.

Na een korte pauze werd het geheel muzikaal opgeluisterd door de mezzosopraan Lucie Hillen en de pianiste Kelvin Grout. Zij bracht enkele liederen van Mahler en twee arias .

Als slot van de academische zitting werd door de verbondsvoorzitter een “bulle” overhandigd aan de voorzitter van de rederijkerskamer De Leliebloem uit Brussel als blijk van dank voor de puike samenwerking tijdens het congres 2011 te Brussel en aan Marjan Janssen van de rederijkers-kamer Jan van Beers uit Utrecht werd een “erediploma” gegeven naar aanleiding van de prachtige toneelopvoering van “Hamleto” tijdens de viering van 150 jaar van hun Kamer. Tot slot werd aan Lucas Boreel van de Haarlemse kamer “Trou moet Blycken” gevraagd het congres 2013 aan te kondigen .

Na een receptie aangeboden door de stad Breda met aansluitend de lunch werd rond 14.30 u een aanvang genomen met het “Rederijkersjuweel 2012”.

Achtereenvolgens kwamen de kamers “Trou moet Blijcken” , “Tollens” en “Moyses’ bosch” en “De Leliebloem” aan de beurt. Na een korte pauze was het tenslotte de beurt aan “Barbara”. De vijf kamers brachten een mooi palet van woordkunst gaande van een “historische klucht” over een eenvoudig gedicht naar een sfeervol debiteren in een prachtige monoloog van een reeks gedichten en de lezing/voordracht en een sublieme tekst tot de opvoering van een zeer gesmaakte moderne eenakter.

De Keizer van de “Turfschippers” nomineerde de 5 Kamers en overhandigde hen een “zilveren enveloppe” waarna de Verbondsvoorzitter hen een “herinneringsgeschenk” aanbood en zij eveneens een geschenk van de stad Breda in ontvangst mochten nemen.

Tot slot nodigde de Verbondsvoorzitter uit tot een “afscheidsdrink” en sprak de hoop uit alle aanwezigen volgend jaar op het 30ste Congres in Haarlem te mogen begroeten.

E.F.

illustratie

De Geschiedenis van de Rederijkerij

deel 58bis

Gent drijft het zelfs zo ver, dat ze Willem van Oranje officieel, triomfantelijk in de stad ontvangen op 29 december van dat zelfde jaar. Hierbij ontwerpt Lucas de Heere andermaal de stadsversieringen. Tijdens de festiviteiten voert de Gentse rederijkerskamer ‘Jhesus met der Balsembloume’ het gelegenheidsspel “Judas Macchabeus, strijdend voor het vaderland” op. In een refrein wordt hij in messiaanse termen verwelkomd als een vredevorst, die komt in naam van de Heer en wiens voetpaden “lieflick” zijn. Bij zijn vertrek in januari 1578 biedt Lucas de Heere hem nog een afscheidsrefrein aan waarin hij hem onder meer noemt, “een Vader” “Die Syoen voren staet / met alle Gods dienaeren”, “een recht voester heer van Gods Kercke in de noot.”

Ook in Brussel wordt Willem feestelijk ontvangen. Hier is het een andere rederijker, met name Jan Baptist Houwaert die de organisatie ervan in goede banen leidt.

Bij de beide intreden valt op dat zowel bij De Heere als bij Houwaert, wat de aankleding betreft, de voorkeur gevallen is op toneel en op het gebruik van de volkstaal. De opschriften, de namen van de personages en de teksten zijn uitsluitend in het Nederlands.
Daarenboven zijn het voornamelijk bijbelse, allegorische voorstellingen die in de beide steden het meest aan bod komen. Ook vocale en instrumentale muziek staan op het programma. In Gent en Brussel staat bovendien de medewerking van de rederijkerskamers centraal. Opvallend is, dat er geen triomfbogen worden opgericht. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat Oranje geen landsheer is of diens plaatsvervanger.

Meteen wordt ook het startsein gegeven voor de vervolging van de rooms-katholieke eredienst. De katholieken mogen onder geen beding hun geloof vrij belijden, priesters en kloosterlingen worden aangevallen en verdreven, kerken 'gezuiverd', en gevangen genomen katholieken worden terechtgesteld. Deze vervolging loopt uit in een tweede beeldenstorm in augustus 1578. Tijdens deze storm wordt er onder andere in de Sint-Baafskathedraal brand gesticht. Later zal de kathedraal gebruikt worden als tempel van de reformatie. De calvinisten hebben inmiddels het idee opgevat om 'Het Lam Gods' als geschenk te sturen aan de Engelse koningin Elisabeth I. Alleen hevig protest van de eigenaars ervan kan dit verhinderen. De augustijnen krijgen het opnieuw zwaar te verduren. Twee broeders worden op 28 juni 1578 op de Gentse Vrijdagmarkt verbrand. Hun klooster wordt volledig vernield. Enkel de keuken en de refter kunnen aan de verwoestingen ontsnappen. Als toppunt trekken de calvinisten zonder scrupules een straat door hun eigendom. De torens van de kerken van de predikheren en de minderbroeders worden afgebroken. In juli 1580 worden de dominicanen uit hun pand verdreven. De calvinisten brengen er hun universiteit in onder. De abdijkerk van Sint-Pieters en de Sint-Niklaaskerk worden volledig onteerd en vernield. Zelfs het onschuldige begijnhof van O.-L.-Vrouw ter Hage wordt geplunderd. Ook de Sint-Jacobskerk kan niet aan de vernielingen ontsnappen en krijgt het zwaar te verduren. Het orgel en het torenhuisje van het Heilig Sacrament, allebei pas hersteld na de eerste beeldenstorm en nog niet volledig afbetaald, moeten er opnieuw aan geloven. De gebeeldhouwde altaartafel uit de gildenkapel van 'Maria Ter Eeren' wordt stuk geslagen. Vervolgens wordt de kerk in gebruik genomen als paardenstal en doet verder ook nog dienst als schuilplaats voor de boeren die met al hun bezittingen (inclusief hun vee), op de vlucht voor de soldatenbendes die het platteland in de omgeving van Gent afschuimen, daar een onderkomen hebben gevonden.

Een algemene opstand

Het succes van de algemene opstand is aanvankelijk groot. Don Juan ziet zich verplicht zijn troepen, na enkele schermutselingen, terug te trekken. Nieuwe pogingen om te onderhandelen met de Staten- Generaal mislukken. Net zoals in het Noorden, zijn ook Oranje en zijn aanhangers in het Zuiden aan de winnende hand. De intrede van Oranje in Brussel op 24 september 1577 wordt een echte triomftocht. Overal waar de politieke radicalisering zich voltrekt, treft men opnieuw verschijningsvormen van de revolutie en hervorming aan. Revolutie, omdat anderen uit de gegoede burgerij en adel dan de meer traditionele patriciërs van vroeger, de bovenhand krijgen in bestuur en Statenvergaderingen, en geestesverwanten naast zich benoemd zien. Revolutie, omdat bij de ommekeer vaak volkslopen ontstaan en onder de burgerij bestaande gilden zoals ambachtsgilden, schutterijen en rederijkerskamers, hun invloed doen gelden en waardoor de besturen van de steden of gewesten onder druk gezet kunnen worden. Op deze politieke en militaire revolutie, volgt ook een nieuwe golf van hervorming. Teruggekeerde of opnieuw opduikende calvinisten maken er overal gebruik van, om voor de eigen 'ware kerk', vrijheid van eredienst te bekomen en, als die eenmaal bereikt is, de 'valse' Roomse Kerk uit te hollen en te vernietigen. Dat deze uitoefening van invloed door het volk of een deel ervan, een zekere vorm van democratie betekent, is men zich op dat ogenblik wel degelijk bewust, maar men beroept zich daarbij meestal uitdrukkelijk op traditie en gewoonten. De hervormingen doen volksinvloeden uit het verleden herleven en dit vooral in het Noorden.

In Vlaanderen en Brabant, die in economisch opzicht veel moderner en gedifferentieerder zijn, stuit deze felle radicalisering, revolutie en hervorming eerder op sterk verzet. Hier speelt immers ook een vorm van 'klassenstrijd' een belangrijke rol. Sommige edelen en patriciërs kiezen namelijk de kant van de radicalen. Anderzijds is een grote meerderheid van het volk en de boeren eerder onverschillig en later zelfs afkerig van hen. In sommige steden blijft het bestuur echter democratisch van samenstelling en organisatie. De reacties van de gematigden, die zich vanaf het begin door een revolutionaire volksbeweging en calvinistische hervorming bedreigd voelen, is in het Zuiden heviger en blijvender dan in het Noorden. Opnieuw slaat op die manier een algemene opstand om in een burgeroorlog. De twijfelaars zullen hierdoor uiteenvallen, omdat ze een keuze moeten maken tussen een opstand onder protestantse hegemonie of een terugkeer naar gehoorzaamheid aan landvoogd en landvorst.

(vervolgt) Jan Rooms

ALGEMENE VERGADERING 9-6-2012 BREDA

Aanwezig: Raadsleden : Emiel François, Willy De Meyer, Dirk Coigneau, Carlo van de Water, Thierry Hermans en Nicole Gits

• - Kon. Aloude Rederijkerskamer Ste Barbara, Aalst
• - Kon. Aloude Rederijkerskamer De Catharinisten, Aalst
• - Rederijkerskamer De Egelantier, Aduard
• - Rederijkersk.Het Turfschip van Adriaen Van Bergen, Breda
• - Kamer Van Retorika De Gesellen van de H.Michiel, Brugge
• - Rederijkerskamer De Leliebloem, Brussel
• - Rederijkerskamer Moyses’Bosch, ’s-Hertogenbosch
• - Rederijkerskamer Jhesus met der Balsemblomme, Gent
• - Kon. Souv. Hoofdkamer van Retorica De Fonteine, Gent
• - Koninklijk Prov. Groninger Rederijkersverbond, Groningen
• - Rederijkerskamer Trou Moet Blycken, Haarlem
• - Rederijkerskamer Nut en Genoegen, Holwierde
• - Kon. Rederijkersk. Tollens, Hoogesand-Sappemeer
• - Rederijkerskamer De Waag, Liedekerke

Afwezig met kennisgeving : Jacques Bauwens, Jean-Paul Rooms, René Willems
Kamers : Rederijkerskamer De Violieren, Antwerpen
St.Pieter Vreugd & Deugd, Geraardsbergen
De Constminnende Jonckheyt, Lebbeke
De Ghesellen vanden Palmryze, Mechelen
Jan van Beers, Utrecht
Eendracht, Zuidhorn
Suygelingen van Pollus, Zottegem
Rederijkerskamer De Wijngaard, Ronse

1. Verwelkoming Welkomwoord door de Voorzitter
   Aantal aanwezige Kamers : 15
   Verontschuldigde Kamers : 7
   Volmachten : 6
   Gezien statutair de aanwezige kamers beslissingen kunnen nemen, ongeacht het aantal aanwezigen of volmachtdragers, kan rechtsgeldig vergaderd worden.
   De agenda wordt goedgekeurd.
2. Werkingsverslag dienstjaar 2011
   N.Gits brengt verslag uit over de werking van het Verbond tijdens het voorbije dienstjaar.
   Dit werkingsverslag wordt door de Algemene Vergadering goedgekeurd.
3. Jaarrekening 2011
   Willy De Meyer, penningmeester, stelt de jaarrekening 2011 voor.
   De jaarrekening wordt goedgekeurd door de Algemene Vergadering.
   De Algemene Vergadering geeft haar akkoord voor de ontlasting van de beheerders.
4. Voorleggen begroting 2012
   De voorzitter stelt de begroting voor het werkjaar 2012 voor.
   Deze begroting in evenwicht werd vooraf voorgelegd aan de Raad van Bestuur ter informatie tijdens de eerste vergadering van de RVB in 2012.
   De voorgestelde begroting 2012 is sluitend en wordt door de Algemene Vergadering goedgekeurd.
5. Gedeeltelijke verkiezing Raad van Bestuur
   Aan René Willems wordt op eigen verzoek ontslag verleend.
   Jean-Paul Rooms bekomt eveneens ontslag, gezien leeftijd en moeilijke familiale omstandigheden. De Alg. Verg. gaat akkoord.
   De uittredende leden Emiel François en Nicole Gits zijn reglementair herverkiesbaar.
   Volgende kandidaturen werden ingediend :
   Bauke van Halem, factor van de nieuwe rederijkerskamer
   Luc Collin, voorzitter van de Brusselse rederijkersk. De Leliebloem
   Willy De Meyer wordt aangeduid als stemopnemer, samen met Margret Brons- van Calcar.
   Om verkozen te zijn moeten de kandidaten minimum de helft plus één van de aanwezige stemmen en volmachten behalen.
   Aantal stemmen : 6 volmachten + 15 aanwezigen = 21 stemmen -> 11 stemmen behalen om verkozen te zijn. Er dient voor elke kandidaat een ja of een neen-stem te worden uitgebracht.
   Zijn verkozen voor een volgende termijn van 6 jaar :
   Bauke van Halem, Luc Collin, Nicole Gits, Emiel François
   Allen met 19 stemmen
6. Organisatie komende congressen

   2013 : Trou moet Blycken,
   Haarlem staat in voor de organisatie van het 30ste congres en stellen tijdens de Academische Zitting op 10 juni hun “Caerte” voor.

   2014 : De Waag, Liedekerke
   In samenspraak met de organiserende kamer werd een voorstel uitgewerkt om, zoals destijds in Den Bosch (ofte het Bosch-model), een Rederijkersjuweel-wedstrijd uit te schrijven op basis van een eenakter van ons betreurd bestuurslid, Freddy Van Besien, Hoofdman van de Fonteine.
   Het gaat om een eenakter met drie personnages. Er zouden dus 3 Kamers gevraagd worden om deel te nemen en drie regisseurs gezocht.
   Voorkeur gaat naar “Het auto ongeval” wegens de evenredige verdeling van de rollen.
   De financiële kant van het opzet (regisseurs en speelrechten) moet goed bekeken worden.

   2015 : St.Pieter Vreugd en Deugd, Geraardsbergen
   De Voorzitter ontving per 31/5/2012 de bevestiging dat deze Kamer de organisatie van het 32ste Rederijkerscongres op zich wil nemen.

   2016 : Moyses’Bosch heeft optie genomen
   Wie is kandidaat voor 2017 ?

7. Besluiten vanuit de workshop/voorzittersvergadering
   Tijdens de werkvergadering van 11/2/2012 in Breda, vervolg van de voorstellen op de vorige A. V. in Brussel, werden volgende voorstellen genoteerd :
   Identiteit van het Verbond:
   • vooral bindingsfactor tussen Kamers, richting aangeven en lijnen uitzetten, aanspreekpunt
   • elke Kamer is anders, niet zo gemakkelijk af te lijnen, grote kamers voldoende sterk om alles zelf te regelen
   • kenniscentrum: uitwisseling communicatie onderling -> website Verbond
   • impulsen rederijkerij van onderuit -> Kamers nemen initiatief, Verbond is klankbord
   • congres is organisatie van het Verbond -> stimulering samenwerking -> Verbond kenbaar maken bij alle actie’s van Kamers
   • toegevoegde waarde is stukje erfgoed, waar jongeren minder belang aan hechten.
   • taalgebruik is belangrijke functie van rederijkers -> spirit om maatschappij in beweging te brengen, meer dan alleen maar toneel brengen.
   In dit verband ontving de Voorzitter informatie omtrent een nieuw opgerichte kamer in Dendermonde “de Cactuszblomme” met 8 leden - zij komen samen om gedichten “in ’t zotte” te schrijven en zijn geïnteresseerd in de werking van het Verbond.
   Verdere contactname met Bauke en Trou om te zien wat mogelijk is i.v.m. gedichten ..
   Verhouding van het Verbond ten aanzien van de Kamers, en omgekeerd
   • vraag stellen naar betekenis voor de eigen Kamer en discussie opentrekken. Dit is niet zo eenvoudig en vraagt kennis in twee richtingen: naar Verbond toe en naar de leden - dezelfde problemen bij alle Kamers
   • samenwerking tussen Kamers -> activiteiten kenbaar maken, door onderlinge contacten te onderhouden - dit is de laatste jaren merkelijk verbeterd
   • binnen eigen vereniging proberen te overtuigen van de meerwaarde van de rederijkerij
   • Individualistische houding, elke Kamer is meer met zichzelf bezig, niet fier genoeg lid te zijn van het Verbond.
   • Er is verjonging nodig en nog weinig sociale binding. Eventueel programma, moment congres en kostprijs naar jongeren toe aanpassen. Dingen die attractief zijn in jongeren-medium plaatsen, vanuit improvisatie werken om jongeren aan te spreken. Programma is belangrijk: dingen die bijblijven, bekend maken. Losse bindingen, geen langer engagement. Proberen van alle generaties in huis te hebben voor het voortbestaan van de vereniging.
   Omschrijven takenpakket van het Verbond :
   • Verbond moet een geoliede communicatiefactor zijn - communicatie is moeilijk probleem
   • Werking website : programmatie van de Kamers opnemen
   • Energie moet van onderuit, van de fundering komen -> de Kamers
   • Mekaar ontmoeten, prioriteiten stellen, voorrang geven
   • Verbond probeert aanwezig te zijn bij speciale zaken of vieringen
8. . Website
   J.A.Buiskool heeft de website in een nieuw kleedje gestoken.
   Graag ontvangen we uw reactie’s en voorstellen om deze nog verder aan te passen en attractief te maken.
   Adressen: bestuursleden nog verder aan te vullen.
   Alleen individuele personen zijn opgenomen in de lijst.
   Opmerkingen of wijzigingen mogen doorgestuurd worden naar het secretariaat : wilfried.lissens@skynet.be - Nicole Gits
9. Allerlei en Rondvraag
   • hernieuwde vraag vanuit Jan van Beers, Utrecht ivm hun teksten- archief. Bauke van Halem en Carlo vd Water bespreken dit verder.
   • vraag vanuit de Universiteit Antwerpen ivm “Theatererfgoed topstukken” en dit specifiek voor de Vlaamse Kamers. Bij verder nieuws zal dit aan de Kamers gemeld worden.
   • Viering 125 jaar Violieren Antwerpen: Carlo is aanwezig
   • Dank aan Frans Rookmaker voor de begeleide wandeling naar het museum ivm oude documenten Breda.
   De Voorzitter bedankt alle leden van de Algemene Vergadering voor hun aanwezigheid en nodigt iedereen uit om het congresprogramma te vervolgen.
   N.G. illustratie

   Een jonge telg van de Rederijkers stelt zich voor:

   “De Waag, Kamer Van Rhetorica” sinds 2008.

   
   top
   In natale kringen zou je dit een nakomertje kunnen noemen. Alhoewel, in oude geschriften van de 16de eeuw heeft men terug gevonden dat er reeds een Rederijkerskamer in Liedekerke was in 1594: “in den alder zoetsten naeme Jhesu”. Waarvan de kasteelheer de hoofdman was. Maar helaas vonden wij onvoldoende verdere geschriften omtrent de werking van deze laatste, waardoor deze kamer niet kon heringesteld worden. Vandaar 'Kamer Van Rhetorica De Waag'.
   Het embryo van wat later zou uitgroeien tot onze huidige expansievolle kring is terug te vinden in de buikholte van Chiro Kreatien, een jeugdbeweging, meer bepaald binnen de kern van de oud-chiroleiding. Tijdens de grote vakantie van 1975 staken enkele oud-leiders de koppen bijeen om het vroegere “konseirleven” terug de nodige luister binnen onze gemeente te geven. De doelstelling - in den beginne - was om benefietvoorstellingen te geven ten voordele van de chirogroep. Om de start te kunnen bekostigen, besloten alle stichters 1000 oude belgische franken (nu 25 euro) per man uit te leggen! Dit bedrag zou renteloos en in de mate van het mogelijke terug uitgekeerd worden na de eerste voorstellingen.
   De oud-chiroleiding besliste om door te gaan, maar niet meer op dezelfde locatie en niet meer onder dezelfde groepsnaam: “oud- leiding”. Als nieuwe locatie kozen wij De Nieuwe Zaal gelegen in de Stationsstraat te Liedekerke. Deze zaal had meer de gezelligheid van een theaterzaal en last but not least, de financiële overschotten bleven in eigen beheer.
   Er werd uitgekeken naar een nieuwe groepsnaam en daarvoor werd er geboomd in het Liedekerkse verleden. Het Vierschaerenhuys De Waeghe werd gekozen als nieuwe groepsnaam en dit na akkoord van de bewoners “De Waeghe” werd “De Waag” als toneelgroep boven de doopvont gehouden. Er werd ook een logo ontworpen dat heden ten dage nog deel uitmaakt van ons huidig wapenschild. “De Waeghe” is ook opgenomen in ons wapenschild evenals de kantwerkster. De Waeghe is het oudste huis in Liedekerke en dateert van 1632. Daar sprak vroeger de baljuw recht. Tevens is de kantwerkster een gegeven dat ver in de tijd terug gaat. Liedekerke was een tweetal eeuwen geleden een vrij arm dorp en de vrouwen zochten en vonden een bijverdienste. Menige “Brusselse Kant” werd in Liedekerke door de boerendochters en vrouwen geklost.
   De oud-chiroleiding begon met een mannenclubje en werd vanaf nu een gemengde groep met acteurs en actrices. Waarmee ook komaf werd gemaakt met bevoorrechte plaatsen voor de notabelen van het dorp. Ons motto was : wie niet reserveerde zoals aangekondigd zat achteraan in de zaal. Iedereen gelijk voor de wet.
   Vele stukken passeerden de revue, oorspronkelijk met enkele huisregisseurs nl Jef Cobbaert, Frans Van Droogenbroeck en Ben Van Lysebeth. De Vlaamse klassiekers werden opgediept zoals: Waar de ster bleef stille staan, Het gezin van Paemel, Boerenpsalm en Rozeke van Daele werden ten tonele gebracht. Buitenlandse auteurs werden niet geschuwd zoals Neil Simon met “Vreemd paar” en “Een vlo in het oor” van Feydeau. Met dit laatste stuk haalden wij op de Provinciale Tornooien, waar wij om den brode aan meedongen, de prijs van uitmuntendheid.
   In de loop der jaren waren wij als kring(om in natale termen te blijven) tweemaal hoogzwanger. Er volgden tweemaal een boedelscheiding en als eerste werd Verenigd Liedekerke geboren en luttele jaren later volgde toneelkring De Motoen. Hierdoor heeft onze gemeente 3 toneelverenigingen en dat voor amper 12000 inwoners. Momenteel is de strijdkreet van deze verenigingen “eenheid door verscheidenheid” en wordt er voor elk wat wils gebracht.
   Met onze laatste echte huisregisseur Ben Van Lysebeth brachten wij “De Moord van Liedekerke”. Een reconstructie van een politieke moord uit 1872 op Jan Olieslagers. Het proces zelf was reeds eens in reconstructie op de toenmalige BRT gebracht (vlaamse openbare omroep) in de reeks “Beschuldigde sta op”. Met medewerking van tal van muzikanten, figuranten, acteurs en actrices werd het gekrakeel tussen de zwarte ( komt van zwartrokken-pastoors) en de witte op de planken gezet. Resultaat dat qua publieksopkomst nooit meer geëvenaard zou worden, namelijk 3200 toeschouwers in 8 opvoeringen. Zo vergleden wij van hoogtepunt naar hoogtepunt en nagelden wij stilaan de ogen van vorige eeuw dicht.
   “Figaro’s bruiloft” van Beaumarchais en vele komedies van Cooney en Chapman en “Eén vloog over het koekoeksnest” brachten menig toeschouwer in vervoering.
   Ondertussen hadden wij via 2 van onze leden John De Brabanter en Inge Chau, die les geven in het instituut voor doven- en gehoorgestoorden, contact met een voor ons totaal vreemde wereld namelijk die van de doven. Er werd gewikt en gewogen en overleg gepleegd om in de toekomst ook toneel voor gehandicapte medemensen te brengen, uiteraard met hulp van doventolken. Aan de hogeschool voor de beroepsopleiding van de doventolken werd dit opgenomen in het onderwijsschema. Het werd een verplichting voor de laatstejaarsstudenten om een toneelopvoering te tolken. Iedere acteur en actrice kreeg een tolk die voor de scène opgesteld stond en een beetje belichting op zich kreeg zodat de dove toeschouwers het toneelstuk perfect konden volgen, visueel door hen zelf en auditief door de tolken en via gebarentaal. Het hoogtepunt hier was de opvoering “Kinderen van een mindere god” met een dove actrice in de hoofdrol. Dit was een zware uitdaging omdat je als dove mens niet hoort wanneer uw medespeler stopt met zijn of haar repliek. Hiervoor werden de nodige signalen gememoriseerd. Sociale taboes werden doorbroken met stukken zoals “Schrijf me in het zand” over het thema incest.
   In 1997 verbroederden wij met de “Gezellen van de Palmryze” of De Dijlezonen uit Mechelen. Hierdoor verruimden onze horizonten en gingen wij tot buiten onze Liedekerkse geografische grenzen. Uitwisselingen van kennis en ervaringen werden een feit. Zo kwamen wij de eerste maal echt in contact met de rederijkerij, op het 125-jarig bestaan van De Dijlezonen waar deze als Kamer werd opgenomen. Wij vonden dat dit een fantastische meerwaarde voor een vereniging kon betekenen. Onder impuls van onze vriend Gaston Kuyckx stelden wij eveneens onze kandidatuur om aanvaard te worden als rederijkerskamer. Een eerste maal werd dit door De Fonteine afgewezen. Het was pas na het lobbywerk van Gaston en de tussenkomst van Emiel François Verbondsvoorzitter, wanneer wijlen Freddy Van Besien hoofdman van De Fonteine werd, dat men ons groen licht gaf. Ook van de hoofdkamer van het land van Aalst, “De Catharinisten” kregen wij de toestemming om rederijkerskamer te worden. Op het congres van 2008 in Aalst werd ons blazoen voorgesteld en werden wij officieel rederijkerskamer. Als spreuk kozen wij een zin uit het beroemde Egidiuslied: “Mi lanckt na di geselle mijn”. Wij vinden dit de essentie van onze werking als vereniging! Vriendschap en het hoofse verlangen naar onze vrienden is eigenlijk een boodschap van alle tijden.
   Twee jaar geleden richtten wij binnen onze kamer ook een jeugdwerking op olv twee mensen van het dagelijks bestuur Francis Gheysels als voorzitter en Ingrid De Schrijver als werkkracht 1ste klas. Intussen tellen wij bij de jeugd een twintigtal leden en een schare volwassen begeleiders. Alles samen telt onze huidige vereniging een 70-tal leden variërend van klein naar groot in alle leeftijden. En dit gaande van decor- en zaalmedewerkers tot grime, belichtings- en geluidsmensen, acteurs en actrices.
   Tijdens dit toneelseizoen brachten wij “Wie is bang voor Virginia Woolf” op 20,21 en 22 april 2012 in regie van Eric Meirhaghe. Vervolgens zijn er de voorstellingen van onze jeugdproductie,
    “De grote huwelijksshow”, die op 12, 13 en 14 oktober 2012 doorgaan. In 2013 brengen wij “Goudland” van Conscience in een bewerking van H.Claus gevolgd door “De woonkamer” . Wij halen als jubileumstuk “Paradijsvogels” van onder het stof en nadien “My little voice”.
   Reeds jaren werkt De Waag een investeringsprogramma af, dat het met eigen middelen bekostigt. Het is immers zo dat wanneer één der factoren van een algebraïsche som stijgen, ook de uitkomst stijgt. Het is een steeds wederkerende bevruchtingstechniek die uiteindelijk leidt tot een culturele erectie.
   Al de jaren van ons bestaan heeft het bestuur en de algemene vergadering enorme inspanningen geleverd om ons publiek te bekoren. Of wij daarin geslaagd zijn? Het antwoord zal van mens tot mens verschillen! Van één ding zijn wij echter zeker: het applaus van ons publiek en de erkenning door allerlei instanties zoals de rederijkerij zijn de vitaminen die ons toelaten het culturele pad verder te bewandelen. Wij zijn terecht fier rederijker te zijn. Wij gaan verder op het ingeslagen pad! En....... jullie toch ook?
   Johan De Ryck, Hoofdman
   Kamer Van Rhetorica De Waag
   illustratie
   
   Woordje van de voorzitter | Congres Breda 2012 | Verslag Algemene Vergadering |
   De Waag stelt zich voor | Geschiedenis van de Rederijkerij